İş Makinalarının Periyodik Kontrolleri

Kompresörler basınçlı hava elde etmek için kullanılan iş makinelerdir. Belli hacimde bir gaz eğer daha küçük bir hacme sıkıştırılacak olursa, gazın basıncı artmaya başlar. Sıkıştırılan gazın sahip olduğu potansiyel enerji, gazın içinde bulunduğu kabı, basınç olarak her yönde etkilemektedir. Bir boru içinde akan basınçlı hava, sahip olduğu basınç enerjisinin bir kısmını tek yönde harekete dönüştürmüş olmaktadır. Yani havanın potansiyel enerjisi kinetik enerjiye dönüşmüş olmaktadır. Akış durumunda olan havanın hızı artarsa basıncı düşer, hızı azalırsa basıncı yükselir. Kompresör sistemlerinin temelinde, sıkıştırılmış havanın bu özelliği bulunmaktadır. Kompresör, hava üzerinde yaptığı bu iş ile havaya enerji kazandırmış olmaktadır.

Belli bir zaman aralığında kompresörün hareket ettirdiği havanın hacmi, kompresörün kapasitesini göstermektedir. Kompresörün çıkış borusundaki debi, kompresör kapasitesine eşit olmaktadır. Kompresörde akan havanın hızı yükselirse kompresörün kapasitesi de yükselmektedir. Kompresörler, havayı sıkıştırdığı için, kompresöre giren havanın hacmi, her zaman çıkan havanın hacminden fazla olmaktadır.

Yapılacak işin özelliklerine göre kompresörler, pistonlu veya türbo olmak üzere iki ana grupta toplanmaktadır. Kendi içinde de birçok çeşidi bulunmaktadır. Ancak kompresörler basınç özellikleri nedeniyle tehlike yaratmamaları ve güvenli çalışmaları için gerekli önlemlerin alınmış olması ve düzenli kontrollerinin zamanında yapılmış olması gerekmektedir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, işyerlerinde kullanılan bütün iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden sahip olması gereken asgari koşulları açıklamaktadır. Yönetmelik esaslarına göre kompresörlerin düzenli olarak her yıl en az bir defa yetkili makina mühendisleri, makina teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından kontrol ve muayene ettirilmesi gerekmektedir.

Firmamız kompresörlerin periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:

• TS 9531 ISO 3857-3 Kompresörler, pnömatik aletler ve makinalar - Terimler - Bölüm 3: Pnömatik aletler ve makinalar

• TS ISO 5389 Turbokompresörler - Performans deneyi esasları
• TS EN 1012-2+A1 Kompresörler ve vakum pompaları - Güvenlik kuralları - Bölüm 2: Vakum pompaları
• TS EN 13771-2 Soğutma için kompresörler ve yoğuşturucu üniteler - Performans deneyi ve deney metotları - Bölüm 2: Yoğuşturucu üniteler

Sondaj, toprağın derinliklerine açılan bir deliktir. Çeşitli amaçlarla yapılan sondaj çalışmalarında bir sondaj makinası kullanılır. Basit sondaj makinaları bir kızağa veya kamyona monte edilmiş durumdadır. Büyük sondaj sistemlerinde ise, ayrı ayrı makinalar tarafından yürütülen işlevler, sondaj makinalarında birleştirilmekte ve tek bir makina tarafından yapılması sağlanmaktadır. Sondaj makinaları genel olarak etüt yapmak veya maden ve su kaynaklarını araştırmak amacı ile kullanılmaktadır. Sondaj makinaları, ana fonksiyonları olan delme yöntemine göre, rotari sondaj makinaları, darbeli sondaj makinaları veya kombine çalışan sondaj makinaları gibi çeşitli gruplara ayrılmaktadır. Bunun yanı sıra sondaj makinaları, montaj durumlarına göre de kızaklı sondaj makinaları, özel amaçlı sondaj makinaları ve bindirilmiş sondaj makinaları gibi gruplara ayrılmaktadır.

Sondaj çalışmaları genel olarak, toprak veya kayadan numune almak, yeraltı su seviyelerini ölçmek, basınçlı su deneyi, sızma deneyi veya standart penetrasyon deneyleri yapmak, ya da kuyu sapmalarını ölçmek amacı ile yapılmaktadır.

Sondaj makinalarının güvenli ve tehlike yaratmadan çalışmaları için gerekli önlemlerin alınmış olması ve periyodik denetimlerinin zamanında yapılmış olması gerekmektedir.

İşyerlerinde kullanılan iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden sahip olması gereken asgari koşullar, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Yönetmelik esaslarına göre sondaj makinalarının düzenli olarak her yıl en az bir defa kontrol ve muayene ettirilmesi gerekmektedir.

Firmamız sondaj makinalarının periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:

• TS EN 16228-1 Sondaj ve temel teçhizatları - Güvenlik - Bölüm 1: Genel kurallar
• TS EN 16228-2 Sondaj ve temel teçhizatları - Güvenlik - Bölüm 2: Geoteknik mühendisliği, maden ocakları ve madencilik için mobil sondaj kuleleri
• TS EN 16228-3 Sondaj ve temel teçhizatları - Güvenlik - Bölüm 3: Yatay yönlendirilmiş sondaj için donatım (YYS)
• TS EN 16228-4 Sondaj ve temel teçhizatları - Güvenlik - Bölüm 4: Temel teçhizatı
• TS EN 16228-7 Sondaj ve temel teçhizatları - Güvenlik - Bölüm 7: Değiştirilebilir yardımcı ekipman

Genel olarak silindirler inşaatlarda temel malzemelerinin veya asfalt karışımı malzemelerin sıkıştırma işlemini yapan iş makinalardır. Bu yüzden de asıl olarak inşaat işlerinde ve yol ve baraj yapımlarında kullanılmaktadır. Silindirler yaptıkları işin özelliklerine göre iki grupta toplanmaktadır. Bir kısım silindirler, sıkıştırma sistemlerine göre gruplandırılırken, bir kısım silindirler, hareket sistemlerine göre gruplandırılmaktadır. Sıkıştırma sistemlerine göre silindirlerin, lastik tekerli sıkıştırma, titreşimli sıkıştırma, osilasyonlu sıkıştırma veya statik sıkıştırma çeşitleri bulunmaktadır. Hareket sistemlerine göre ise silindirlerin statik tamburlu, kombine, düz tamburlu, keçi ayağı tamburlu veya lastik tekerlekli çeşitleri bulunmaktadır.

Lastik tekerlekli sıkıştırıcıların önlerinde ve arkalarında lastik silindirler bulunmaktadır ve daha fazla asfalt sıkıştırma işlerinde kullanılımaktadır. Kombine sıkıştırıcı silindirlerde ise silindir ve lastik tekerlekler birarada bulunmaktadır. Bu iş makinaları da sıkıştırma işlerinde kullanılan yol silindirleridir.

Silindirlerin temel işleyiş sistemi, malzemeleri birleştirmek ve aralarında bulunan havanın yok edilmesini sağlamaktır. Etkili kullanabilmek için çalışmaya başlamadan önce operatör tarafından gerekli kontrollerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca önemli bir tehlikesi, trafiğe açık alanlarda kullanılması gerektiği zaman çok dikkatli olmak gerekmektedir. Bu açıdan silindirlerin güvenli ve tehlike yaratmadan çalışmaları için gerekli önlemlerin alınmış olması ve düzenli kontrollerinin zamanında yapılmış olması gerekmektedir. Ayrıca operatörlerin ehliletli ve deneyimli olmaıs gerekmektedir.

İşyerlerinde kullanılan bütün iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden sahip olması gereken asgari koşullar, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde açıklanmıştır. Yönetmelik esaslarına göre silindirlerin düzenli olarak her yıl en az bir defa kontrol ve muayene ettirilmesi gerekmektedir.

Firmamız iş makinalarının düzenli kontrolleri kapsamında silindirlerin periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:

• TS 12205 Yol silindirleri
• TS 10203 İnşaat ve kazı makinaları - Yol silindirleri merdane ve lastik ıslatma sistemleri
• TS 10204 İnşaat ve kazı makinaları - Yol silindirleri - Vibrasyon sistemleri
• TS 12188 Yol silindirler - Çelik merdaneler
• TS 12189 Yol silindirleri sıyırıcılar

Kamyonlarda ve ağır yük taşıyan büyük araçlarda, kamyonun arkasında bulunan kasayı kaldırmaya yarayan ve kamyonun ağırlığını dengede tutmayı sağlayan donanıma damper denmektedir. Ancak genelde damper dendiği zaman akla ağır yük taşıyan ve kasası kalkabilen kamyonlar gelmektedir. Bilhasa inşaat ve yapı sektöründe damperli kamyonlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Kasası kum ve ağır inşaat malzemelerini taşımaya ve kolayca boşaltmaya çok elverişlidir.

Damperli kamyonlar, kullanılacakları alana bağlı olarak çok çeştli türlere sahiptir. Örneğin yol yapım çalışmalarında ve hafriyat çalışmalarında araç üstü damperler tercih edilmektedir. Bunların boyları 7 metreye ulaşmaktadır. Kaya ve taş gibi ağır ve sağlam malzemelerin taşımasında dev damperler tercih edilmektedir. Bunların genişlikleri 3,5 metre boyları ise 9 metreye yakındır. Genelde kum, mıcır ve asfalt gibi malzemeleri taşımak için küvet tipi damperler kullanılmaktadır. Bunların da boyları 8 metreyi bulmaktadır.

Damperli kamyonların hareket halindeyken damperin açılmasını önleyecek tedbirlerin alınmış olması ve periyodik denetimlerinin yapılmış olması gerekmektedir. Damperli kamyonlarda en fazla karşılaşılan kaza, araç seyir halindeyken damperinin açılmasıdır. Bu kazaların olmaması için, damperli kamyonlarda, hareket sırasında kasanın arkaya açılmasını önleyecek güvenlik sistemlerinin bulunması gerekir.

İşyerlerinde kullanılan iş makinalarının ve ekipmanlarının sağlık ve güvenlik yönünden sahip olması gereken asgari koşullar, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde yer almaktadır. Yönetmelik esaslarına göre damperli kamyonların düzenli olarak her yıl en az bir defa kontrol ve muayene ettirilmesi gerekmektedir.

Firmamız iş makinalarının düzenli kontrolleri kapsamında damperli kamyonların periyodik kontrol ve muayenelerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:

• TS EN 474-6+A1 İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 6: Damperli kamyonlar için özellikler
• TS ISO 7132 Hafriyat makineleri - Damper - Terminoloji ve ticari özellikleri
• TS ISO 10268 İnşaat ve kazı makinaları - Damperli kamyonlar ve paletli skreyperler için hız düşürücüler - Performans deneyleri
• TS 3804 Toprak kazı ve taşıma makineleri - Damper kasaları - Hacim tayini