Termografik Muayene
Bir elektrik tesisatında normal koşullarda elektrik akımı, ısınmaya neden olur. Isı enerjisi olarak ortaya çıkan bu ısı kayıpları, tesisatı oluşturan bileşenler açısından, tamamen işlevselliğin bir sonucudur ve bu ısınma genel olarak güvenli limitler içinde kalır. Ancak tesisat eğer doğru kurulmamışsa, bağlantılarda gerekli kurallara uyulmamışsa ya da tesisattan geçen elektrik yükünün karakteristik özelliği yüzünden veya fazlar arasında yanlış dağılım yüzünden bu ısınma güvenli limitlerin üzerine çıkabilir. Bu durum tesisat için bir tehlike demektir.
Yetkili muayene kuruluşları tarafından verilen termografik muayene hizmetleri, işte bu tehlikelerin araştırılması ve tespit edilmesine yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalardır. Bu çalışmalar elektrik tesisatı bileşenleri üzerinde yapılmaktadır. Gerçekleştirilen incelemelerde eğer tesisat bileşenleri arasında hatalı ve kötü bağlantılar ve istenmeyen temas noktaları varsa, bunlar ortaya çıkarılmaktadır. Ayrıca fazlar arasındaki yük dengesizlikleri bulunuyorsa, tesisat bileşeni eğer kapasitesinin üzerinde aşırı yüklenmelere maruz kalıyorsa ve tesisatta hata akımları bulunuyorsa bu noktalar da tespit edilmektedir. Bu çalışmalar sayesinde, ileride ortaya çıkacak risklerin ve beklenmedik durumların, örneğin bir yangın çıkmasının veya elektrik çarpılmalarının önüne geçilmiş olunmaktadır.
Teorik olarak bütün nesneler, nesnenin özelliklerine bağlı olarak farklı değerlerde termal enerji yaymaktadır. Bu termal enerji gözle görünmeyen kızılötesi aralıktadır. Bu aralık mikrodalga ışınları ile kırmızı ışık arasındadır. Bu enerji ancak termal kamerlarla izlenebilir. Bu kamerlar aynı zamanda normal gözle görülmeyen ancak ciddi sonuçlar doğurabilecek problemleri de açık olarak ortaya çıkarmaktadır.
Bu görüntüleme sistemi, gözle görülmeyen kızılötesi (IR, infrared) enerjiyi (ısıyı) esas almaktadır ve görüntünün genel yapısı, bu ısı enerjisine göre beliren renk ve şekillerden oluşmaktadır. Bu görüntüleme sistemi güvenlik amaçlı da kullanılmaktadır. Ayrıca gece görüş sistemlerinde, ısıya güdümlü füzelerde ve bir takım askeri amaçlı cihazlarda da kullanılmaktadır.
Ama bu görüntüleme sistemi elektrik sektöründe, elektrik kaynaklı problemlerin tespit edilmesinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Herhangi bir elektrik tesisatında elektrik akımının geçişi sırasında meydana gelen ısınma, termal kameralar ile gözlenmekte ve bir problem varsa bu tespit edilmektedir.
Termografik muayene ile aşırı yük altında bulunan kablolar, temas noktaları, güç transformatörleri, kapasitörler ve benzeri bileşenler termal kamera ile gözlenmekte ve ısınan noktalarda herhangi bir problem olup olmadığı, başka elektriksel bir ölçüm yapılmadan tespit edilmektedir.
Termografik muayene sırasında kullanılan cihazlarda, görüntü oluşturmak için belli bir sıcaklık aralığı bulunmaktadır. Tespit edilen sıcaklık noktasında mutlaka IR (kızılötesi) yayılımlar tespit edilir. Bu IR (kızılötesi) ışınlar farklı dalga boylarına sahiptir ve bu cihazlar bu sıcaklık değerlerine göre farklı görüntü vermektedir. Bu cihazlarda bulunan kameralar, en düşük sıcaklıkta bile sıcaklık farkını yakalamakta ve bu farktan görüntü oluşturmaktadır.
Akredite muayene kuruluşları tarafından termografik muayene hizmetleri, hem alçak gerilim aralığında hem de yüksek gerilim aralığında verilmektedir. Ancak en yaygın kullanıldığı alan alçak gerilim aralığıdır. En fazla karşılaşılan durum gevşeyen elektrik bağlantılarının, üzerilerinden geçen elektrik akımına direnç çıkarmasıdır. Bu durumda bağlantı noktasında bir sıcaklık oluşmaya başlar. Sıcaklığın bu şekilde yükselmesi, bileşiğin arızalanmasına neden olur. Bu da daha büyük sistem arızalarına, dolayısıyla önemli maliyetlere sebep olur. Bir noktada ise sistem çöker.
Yüksek gerilim alanında yapılan gözetimlerde ise termal kameralar ile en çok güç transformatörleri kontrol edilmektedir. Problemi belirlemek ve doğru müdahale edebilmek için yüksek voltaj bağlantılarının kontrol edilmesi gerekir. Bunun dışında yüksek gerilim hatları güç kaynakları ve güç elemanları da diğer ölçülen güç transformatörleridir.
Kuruluşumuz, elektrik tesisatı ölçüm ve incelemeleri yanı sıra termografik muayene hizmetleri de vermektedir. Bu muayene çalışmalarında ASTM E1934 standardı dikkate alınmaktadır. 2014 yılında güncelelen bu standardın tam adı şu şekildedir: kızılötesi termografi ile elektrikli ve mekanik ekipmanları incelemek için standart kılavuz. Bu standart, elektrikli ve mekanik sistemleri kullanan kişilerin ve ve kızılötesi termografik muayene yapacak kişilerin sorumluluklarını belirlemektedir.
Kuruluşumuz çalışanları aynı zamanda Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği esasları doğrultusunda bu hizmetleri vermektedir. Sözü edilen yönetmelik elektrik iç tesisatının kurulması ve işletilmesine yönerlik esasları kapsamaktadır.
Kuruluşumuzda termografik muayene hizmetleri, eğitimli ve deneyimli uzman mühendisler tarafından verilmektedir. Bu kapsamda binaların tesisat altyapıları için ölçüm, inceleme ve termografik muayeneler yapılmakta ve raporlamaktadır.
